Poza parametrami soczewek związanymi z wadą wzroku (czyli mocą soczewki, krzywizną oka oraz – w przypadku soczewek torycznych – cylindrem i osią, a w przypadku soczewek progresywnych – addycją) każda ma również inne cechy związane z takimi elementami jak uwodnienie czy tlenoprzepuszczalność.
Tlenoprzepuszczalność – co to takiego?
Mówiąc wprost, parametr ten (o symbolu Dk) określa, ile tlenu transportuje soczewka. Ma to kluczowe znaczenie dla komfortu i zdrowia oka, bo rogówka wykorzystuje tlen atmosferyczny – zatem konieczne jest dostarczenie go jej w odpowiednich ilościach. Dla komfortu użytkownika ważny jest nie tyle sam parametr Dk, co stosunek tlenoprzepuszczalności do grubości soczewki (przykładowo: soczewka o mniejszej tlenoprzepuszczalności, ale cieńsza, przeniesie relatywnie więcej tlenu niż grubsza, ale bardziej tlenoprzepuszczalna).
W soczewkach hydrożelowych transporterem tlenu jest woda – stąd im bardziej uwodniona soczewka, tym więcej tlenu przepuszcza. W najnowszej generacji soczewkach silikonowo-hydrożelowych, jak np. iWear® Harmony czy iWear® Active, nośnikiem tlenu jest silikon, zatem zależność między uwodnieniem a tlenoprzepuszczanością jest tu odwrotna.
Uwodnienie soczewki
W skład materiału, z którego zrobione są soczewki, wchodzi również woda. W soczewkach starszej generacji poziom uwodnienia mówił o tym, jak miękkie one będą. Obecnie poziom ten nie do końca odpowiada za elastyczność. Podobnie jest z tlenoprzepuszczalnością – o ile w tradycyjnych hydrożelowych soczewkach zwiększenie parametru Dk wiąże się ze wzrostem zawartości wody, o tyle w przypadku soczewek silikonowo-hydrożelowych poziom tlenoprzepuszczalności może maleć wraz ze wzrostem zawartości wody (bo silikon lepiej transportuje tlen, a im więcej wody w soczewce, tym mniej silikonu).
Moduł Younga
Ten parametr wiąże się z cechą fizyczną soczewki – elastycznością. Zgodnie z fabryczną definicją jest to moduł odkształcalności liniowej. Najprościej jednak traktować parametr Younga jako miarę elastyczności soczewki, przy czym im jest on wyższy, tym soczewka staje się bardziej sztywna. Generalnie, im wyższy parametr tlenoprzepuszczalności (w przypadku soczewek silikonowo-hydrożelowych), tym wyższy moduł Younga – soczewka jest bardziej sztywna (wiąże się to z większą zawartością w niej silikonów). Istnieją jednak materiały takie jak filicon 3, w których nie zachodzi ta zależność (soczewka jest zarówno miękka, jak i wysoce tlenoprzepuszczalna).
Soczewki a filtr UV
Nadmierna ekspozycja oczu na promienie UV, które docierają do oka, może – po latach – uszkodzić siatkówkę czy spowodować rozwój zaćmy. Okulary przeciwsłoneczne z filtrem dość skutecznie chronią nasze oczy, ale warto pamiętać, że promienie UV mogą też docierać do oka z boku okularów. Dlatego wybierając soczewki kontaktowe, warto zwrócić uwagę również na to, czy zawierają one filtr UV – jest to dodatkowa ochrona dla rogówki oka.
Poza wyżej wymienionymi właściwościami soczewek producenci podają również nazwę materiału, z którego są one wykonane (o tym, czym różnią się poszczególne materiały różnych generacji, przeczytasz w naszym tekście „Typy i rodzaje soczewek kontaktowych”).
Jak wybrać odpowiednie soczewki dla moich potrzeb?
Doboru poszczególnych parametrów dokonuje oczywiście lekarz, ale osoba kupująca soczewki może wybierać pomiędzy poszczególnymi materiałami, z których soczewki są wykonane. Niestety, nie ma tu jednej zasady, która powie jednoznacznie, które soczewki są najlepsze. Zależy to od:
- warunków życia i pracy (np. tego, czy ich użytkownik więcej czasu przebywa na zewnątrz na świeżym powietrzu, czy może przed komputerem – przy pracy w suchych pomieszczeniach ważniejsza jest tlenoprzepuszczalność);
- indywidualnej wrażliwości oka (dla niektórych osób wygodniejsze są sztywniejsze, ale cieńsze soczewki, dla innych – te bardziej miękkie);
- doświadczenia i łatwości aplikacji soczewki (miękkie soczewki nieco trudniej nałożyć – bywa, że osoby początkujące nie radzą sobie z najbardziej miękkimi modelami soczewek);
- pamiętaj, że każdą zmianę warto skonsultować z lekarzem okulistą.
